Λίστα αντικειμένων
"2020 η χρονιά που έσπασε όλα τα κλιματικά ρεκόρ στον πλανήτη"
του Μιχάλη Αντωνόπουλου
Κλιματικά στοιχεία δόθηκαν αυτή την εβδομάδα από το κέντρο Copernicus της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χρονιά που έφυγε, το 2020 με το 2016 σε απόσταση αναπνοής, ήταν οι θερμότερες χρονιές μέχρι σήμερα για την ανθρωπότητα. Επίσης, ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σημείωσε και η τελευταία δεκαετία, ενώ η συγκέντρωση του CO2 συνέχισε να αυξάνει. Το 2020 ήταν 1.25οC θερμότερο από την μέση θερμοκρασία πριν 100 χρόνια περίπου. Την προβιομηχανική περίοδο που οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν είχαν εκπομπές ρύπων στο περιβάλλον και κυρίως στην ατμόσφαιρα.
Με λίγα λόγια αποδεικνύεται ότι οι συνθήκες διαβίωσης στον πλανήτη Γη γίνονται όλο και δυσμενέστερες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα υπάρξουν πολύ σοβαρά προβλήματα στην αγροτική παραγωγή όπως συνέβη πρόσφατα με τον πρωτοφανή καύσωνα τον Μάιο, που έπληξε τον κλάδο της ελαιοκομίας την εποχή της καρπόδεσης.
Όμως τα μεγαλύτερα ζητήματα θα προκύψουν με τα ξαφνικά ακραία ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Δηλαδή εκτεταμένες πλημμύρες και ισχυροί τυφώνες που έρχονται ως συνέπεια μεταφοράς αερίων μαζών με μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ τους.
Όλα αυτά έχουν ανυπολόγιστες υλικές αλλά και ανθρώπινες απώλειες πάνω από όλα. Εκτιμώνται ετησίως σε δεκάδες δισεκατομμύρια σε όλο τον πλανήτη. Δυστυχώς είναι μη αναστρέψιμες φυσικές καταστροφές, και σε συνδυασμό με τα άλλα μεγάλα προβλήματα από την εκτεταμένη ρύπανση του πλανήτη δημιουργούν ένα αβέβαιο μέλλον τα επόμενα 100 χρόνια.
Φυσικά δεν θα πρέπει να αγνοούμε τις αλλαγές στο βιοτικό σύστημα του πλανήτη που επηρεάζει την μικροχλωρίδα και μικροπανίδα σε ολόκληρη τη γη. Οι ιοί μεταλλάσσονται με πολύ γρήγορους ρυθμούς που δυσκολεύουν τον άνθρωπο να τους αντιμετωπίσει. Η σημερινή πανδημία είναι μια χαρακτηριστική περιβαλλοντική διαταραχή στη μικροβιακή αλυσίδα που μας περιβάλλει. Ίσως αν υπήρχε μεγαλύτερη σταθερότητα στις αλλαγές που ο άνθρωπος επιταχύνει στο φυσικό σύστημα που τον περιβάλλει, θα ήταν λιγότερο απειλητικές οι φυσικές καταστροφικές.
Τα σημαντικότερα στοιχεία που θα πρέπει να εστιάσουμε άμεσα, θα είναι οι επιταχυνόμενες περιβαλλοντικές παράμετροι. Η αύξηση της θερμοκρασίας, η ξηρασία, οι δυνατοί άνεμοι θα συντελέσουν στη δραστική μείωση της χλωρίδας, αλλά και στην μικρή απόδοση των καλλιεργειών. Η καταστροφή των δασών θα επιφέρει και τη μείωση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα λόγω βεβαίως και της συσσώρευσης των αερίων ρύπων και των εκπομπών βιοαερίων. Θα αλλάξει το μίγμα του ατμοσφαιρικού αέρα που περιβάλλει την τροπόσφαιρα και την στρατόσφαιρα. Επίσης, μεγάλες ποσότητες νερού με το λιώσιμο και των πάγων θα συσσωρευτούν στους ωκεανούς και στις ανοικτές θάλασσες. Θα λείψουν από τα χερσαία υδατικά οικοσυστήματα γιατί θα επιταχυνθεί ο κύκλος του νερού. Τέλος, η αύξηση του πληθυσμού την ερχόμενη εκατονταετία θα αυξήσει την κατανάλωση αλλά και την δέσμευση φυσικών πόρων με αποτέλεσμα όχι μόνο να αντιστοιχούν ανά κάτοικο του πλανήτη λιγότερα τετραγωνικά μέτρα αλλά και λιγότερα κυβικά μέτρα καθαρού οξυγόνου, άρα και λιγότερη ζωή.
Βέβαια το ανθρώπινο είδος έχει τα δικά του όπλα για να αναχαιτίσει την περιβαλλοντική καταιγίδα και φυσικά θα πρέπει εκτός από το να παρακολουθούμε αδρανείς, να ενεργοποιήσουμε όλα τα μέσα στην παγκόσμια απειλή που καταστρέφει το σπίτι μας.
Αυτό σημαίνει ότι ο κάτοικος, ο δήμος, το κράτος, οι διεθνείς φορείς και οργανώσεις πρέπει να αλλάξουν ατζέντα και προτεραιότητες. Είχαμε εστιάσει μέχρι σήμερα στην οικονομία και στην αύξηση του ΑΕΠ και του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Θα πρέπει να δούμε από δω και πέρα, τους περιβαλλοντικούς δείκτες και τη βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς περαιτέρω απώλειες. Ο χρόνος δεν θα μας δώσει άλλες ευκαιρίες στο μέλλον. Ήδη αντιμετωπίζουμε σήμερα τη μεγαλύτερη μικροβιακή πρόκληση σε τόση μεγάλη κλίμακα όσο ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι λόγοι εμφάνισης τέτοιων ιών είναι καθαρά περιβαλλοντικοί, ο άνθρωπος απλά με ή χωρίς τη θέληση του επιταχύνει πολλές φορές την εξέλιξη των αλλαγών που θα έρθουν στο μέλλον.
Μιχαήλ Δ. Αντωνόπουλος
Γεωλόγος - Γεωτεχνικός Περιβάλλοντος M.Sc.
Αντιπρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Πελ. & Δ. Ελλάδος
Πρόεδρος ΑΣ Καλαμάτας
Δημοτικός Σύμβουλος
