Λίστα αντικειμένων
Ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Πελοποννήσου του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Θανάσης Πετρόπουλος παραχώρησε συνέντευξη για την επισιτιστική κρίση στην εφημερίδα "Πολιτεία" (4.4.2022) και στο δημοσιογράφο Αχιλλέα Ροδίτη
1. Πρόσφατα σε άρθρο σας διατυπώσατε την ανάγκη να διασφαλίσουμε τη διατροφική μας αυτάρκεια ως χώρα. Ποια είναι περιγραφικά η κατάσταση και πόση η εξάρτηση μας;
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με βίαιο τρόπο τον κίνδυνο για παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Η Ουκρανία και η Ρωσία προμηθεύουν την Ε.Ε. με το 20% των αναγκών της σε μαλακό σιτάρι. Επιπλέον είναι οι βασικοί προμηθευτές σε δημητριακά και ηλιέλαιο, της Τουρκίας, Συρίας, Αιγύπτου, Μαρόκου και των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής. Οι φτωχότεροι κάτοικοι του πλανήτη διατρέφονται κυρίως με δημητριακά , για αυτό είναι πολύ σημαντικά για την επιβίωση τους. Σίγουρα, η έλλειψη τροφής στην Αφρική με πληθυσμό 1,3 δις κατοίκων, εκ των οποίων περισσότεροι από 800 εκατομμύρια είναι κάτω των 35ετών, θα δημιουργήσει μεγάλες μεταναστευτικές πιέσεις στην Ευρώπη. Επίσης η έλλειψη τροφής προκαλεί και κοινωνικές αναταραχές. Ενδεικτικό είναι ότι η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε με αφορμή την άνοδο της τιμής του ψωμιού όταν η Ρωσία είχε μειώσει τις εξαγωγές της σε σιτηρά.
Παράλληλα θα επηρεαστεί και η ζωική παραγωγή στον πλανήτη που προορίζεται για τις πλούσιες χώρες. Η Ρωσία είναι ο κυρίως προμηθευτής λιπασμάτων που χρησιμοποιούν και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής για την παραγωγή ζωοτροφών, τις οποίες πωλούν στην Ευρώπη. Η παγκόσμια αλυσίδα της παραγωγής τροφής, αρχίζει να σπάει και δημιουργεί τριγμούς σε όλο τον πλανήτη.
Όσον αφορά στην Ελλάδα , θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας δύο παραμέτρους: Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. και είναι μια χώρα που παράγει από μόνη της πολλά διατροφικά προϊόντα. Οι ανάγκες μας σε μαλακό σιτάρι υπολογίζονται από το ΥΠΑΑΤ σε 900.000 τόνους το χρόνο και από αυτούς παράγουμε μόλις το 10%. Παράλληλα η άνοδος στις τιμές του πετρελαίου, του ρεύματος των λιπασμάτων και γενικά όλων των συντελεστών που διαμορφώνουν το κόστος παραγωγής, επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η παραγωγή σιτηρών στην Ε.Ε. είναι αρκετή για να θρέψει τους λαούς της. Όμως τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες να περιορίζουν τις εξαγωγές σε σιτηρά, προκειμένου να δημιουργήσουν διατροφικά αποθέματα. Υπάρχουν χώρες που προνόησαν ώστε να έχουν διατροφικά αποθέματα. Η Κίνα είναι μία από αυτές. Από την έναρξη της προηγούμενης κρίσης του COVID – 19 άρχισε να δημιουργεί αποθέματα σε σιτάρι πάρα το γεγονός ότι ο πληθυσμός έχει ως κύριο διατροφικό προϊόν το ρύζι. Το ίδιο και η Γαλλία, έχει αποκτήσει ικανοποιητικά αποθέματα. Για τη χώρα μας η πληροφόρηση που έχουμε, προέρχεται από τις αναφορές της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύμφωνα με τις οποίες, υπάρχει για τους προσεχείς μήνες, διατροφική επάρκεια.
Είμαι οπαδός της άποψης ότι η χώρα μας θα πρέπει άμεσα να αυξήσει την παραγωγή της σε μαλακό σιτάρι. Στην Ελλάδα αμέσως μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου εφαρμόστηκε με επιτυχία πρόγραμμα υποστήριξης της καλλιέργειας μαλακού σιταριού. Οι καλλιεργήσιμές εκτάσεις ήταν περισσότερες από 7.000.000 στρ.. Στη συνέχεια όμως με την είσοδό μας στην ΕΟΚ αντικαταστάθηκαν με άλλες περισσότερο επικερδείς καλλιέργειες.
Προσωπικά έχω προτείνει τρία άμεσα μέτρα. 1. Η καλλιέργεια του μαλακού σίτου να συμπεριληφθεί στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, κάτι που πρόσφατα ανακοινώθηκε. 2. Να επιδοτηθεί το κόστος παραγωγής της σιτοκαλλιέργειας με κοινοτικές ενισχύσεις και σε περιπτώσεις που δεν είναι εφικτό με εθνικές (καθεστώς de minimis). 3. Να επιτραπεί η καλλιέργεια των χέρσων εκτάσεων που προορίζονται για αγρανάπαυση, με σιτηρά.
3. Εάν όλα αυτά δεν αποτελέσουν μια κεντρική πολιτική επιλογή, ξεχωριστά μια ελληνική περιφέρεια θα μπορούσε να ακολουθήσει στα δικά της κυβικά και για το δικό της σύνολο, μια τέτοια οδό; Σε μικρογραφία έστω; Για παράδειγμα, στη Δυτική Ελλάδα τι θα προτείνατε;
Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο και κατά την άποψη μου λάθος, κάθε χώρα της Ε.Ε. να ακολουθεί δική της πολιτική τροφίμων. Είναι δε, αδύνατο κάθε Περιφερειακή Αρχή να χαράζει δική της γεωργική πολιτική. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο είναι η υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής με στοχευμένα έργα υποδομής, όπως τα αρδευτικά, ενίσχυση δράσεων ευφυούς γεωργίας, προσλήψεις γεωτεχνικών, επιδότηση δημιουργίας ασφαλών αποθηκευτικών χώρων τροφίμων και υποστήριξη της γεωργικής έρευνας για τη δημιουργία περισσότερων παραγωγικών και ανθεκτικών υβριδίων.
4. Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση; Πιστεύετε ότι ο πόλεμος ήχησε επαρκώς το καμπανάκι του κινδύνου άρα και της υποχρέωσης κάθε χώρας και συνολικά της Ευρώπης να πράξει τα δέοντα για τη διατροφική της κάλυψη;
Δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε την έκβαση του πολέμου, διαπιστώνουμε όμως ότι ο πόλεμος ήχησε σαν ξυπνητήρι στους ηγέτες της Ευρώπης. Άρχισε να ωριμάζει η ιδέα του Ευρώ-στρατού και της κοινής Εξωτερικής πολιτικής.
Ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας Ζουλιέν Ντενορμαντί σε πρόσφατη δήλωση του ήταν σαφής: Η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την παραγωγή σιτηρών για να αποφύγει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Και αυτή είναι η “Ιδέα της Ευρώπης”, η Δημοκρατική λειτουργία των κρατών, η αλληλεγγύη στους λαούς και η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γι’ αυτό και η ευρωπαϊκή γεωργία, σε συνθήκες απειλής πολέμου, οφείλει να παράγει όχι μόνο για τους λαούς της αλλά και για όσους είναι αδύναμοι να το κάνουν από μόνοι τους.
