Αξιοποίηση φράγματος Πείρου - Παραπείρου

Από το φράγμα Βαλμαντούρας και από το φράγμα Αστερίου, με την κατάκλιση του ταμιευτήρα, δημιουργήθηκε η τεχνική λίμνη Αστερίου. Η κύρια σκοπιμότητα του έργου είναι η κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των περιοχών της Πάτρας, της βορειοδυτικής Αχαΐας και της ΒΙ.ΠΕ. Πατρών.

Το νερό είναι ένας φυσικός πόρος που δεν έχει υποκατάστατο. Είμαστε υποχρεωμένοι να το σεβόμαστε και να το προστατεύουμε.

Η κατασκευή μεγάλων φραγμάτων και ταμιευτήρων μεταβάλλει το φυσικό περιβάλλον των περιοχών κατασκευής τους από παραποτάμιο σε λιμναίο. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με επανορθωτικά μέτρα που προβλέπονται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και από τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.

Παράλληλα, το φυσικό τοπίο της τεχνική λίμνης δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες για οικονομική αξιοποίηση.

Σε παρόμοια περιβάλλοντα, έχουν αναπτυχθεί παράλληλες δραστηριότητες που άλλαξαν την οικονομία των περιοχών από αγροτικών σε αγροτουριστικών. Κλασσικό Ελληνικό παράδειγμα παραλίμνιας ανάπτυξης, αποτελεί η τεχνική λίμνη Πλαστήρα. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως υπάρχουν και περιπτώσεις φραγμάτων που δεν αναπτύχθηκαν τουριστικά οι όμορες περιοχές τους. Τέτοια περίπτωση είναι η τεχνική λίμνη Πηνειού στα γεωγραφικά όρια της Αχαΐας με την Ηλεία. 

Γι’ αυτό, η σωστή διαδικασία εκμετάλλευσης περιλαμβάνει καταρχάς δύο βήματα:

Το πρώτο βήμα αφορά στη δημιουργία του Φορέα Διαχείρισης Φράγματος που θα καθορίσει τις παρεμβάσεις και τις χρήσεις του. Εάν είμαστε οπαδοί της αρχής «Οι χρήστες του νερού πρέπει να είναι και οι διαχειριστές του», μέλη του φορέα θα πρέπει να είναι οι φορείς αυτοδιοίκησης και συλλογικών οργάνων.

Το δεύτερο βήμα αφορά στην εκπόνηση Μελέτης Διαχείρισης και Αξιοποίησης του ταμιευτήρα και των παραλίμνιων περιοχών. Όλες οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνονται με προσεκτικά βήματα και σύμφωνα με τα εγκεκριμένα διαχειριστικά σχέδια.

Η οδηγία 2000/60/ΕΚ στο άρθρο 14 απαιτεί και ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και όλων των ενδιαφερόμενων μερών, στην εκπόνηση και την ενημέρωση των διαχειριστικών σχεδίων.

Όλες οι παρεμβάσεις οφείλουν να έχουν ως κατεύθυνση την προστασία του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της κοινωνικής δομής της περιοχής, την οικονομική ανάπτυξη. Πρωτίστως όμως την προστασία της ποιότητας και της ποσότητας του υδρευτικού νερού.

Στο πλαίσιο αυτό, οι παράλληλες χρήσεις είναι για αναψυχή και εκπαίδευση.

Η περιοχή ενδείκνυται για αγροτουριστική αξιοποίηση με την ανάδειξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δημιουργία μονοπατιών και διαδρομών, θέσεων παρατήρησης, καταλυμάτων, χώρων εστίασης, επισκέψιμων αγροκτημάτων, αθλητικών δραστηριοτήτων κ.α. που μπορούν να τύχουν κοινοτικής χρηματοδότησης  από προγράμματα όπως το LEADER.

Στα λιμναία οικοσυστήματα έχει παρατηρηθεί ότι με την πάροδο του χρόνου αναπτύσσεται παρά υδάτια βλάστηση που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες στην προσέλκυση υδρόβιων ειδών. Οι βιότοποι αυτού του τύπου, συνήθως αποτελούν σταθμό στη μεταναστευτική οδό πτηνών. Προοπτικά μπορούν να αποτελέσουν οι ευρύτερες περιοχές, χώρους για τη δημιουργία οικολογικού πάρκου.

Ο ταμιευτήρας, με τα δύο φράγματα, ως μεγάλο τεχνικό και περιβαλλοντικό έργο αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Για τους μαθητές που θα έρθουν σε επαφή με το νέο οικοσυστήματα, για τους φοιτητές που θα μελετήσουν το τεχνικό έργο, τους γεωλογικούς σχηματισμούς, τη βιολογία των έμβιων όντων της λίμνης.

Όμως, πέρα από τους μελλοντικούς στόχους που οφείλουμε να έχουμε για τη περιοχή, έχουμε την υποχρέωση να επαναπροσδιορίσουμε τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή της. Υπάρχουν οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι, των οποίων οι  εκτάσεις τους καλύφθηκαν από το νερό, για τους οποίους θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε να συνεχίσουν να παράγουν. Η συγκέντρωση μεγάλου όγκου νερού αλλάζει το μικρόκλιμα και ίσως χρειαστεί να αναπτυχθούν νέες καλλιέργειες και εκτροφές.

Το βέβαιο είναι ότι η παρουσία του φράγματος δημιουργεί μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Με προσεκτικό σχεδιασμό, μπορούμε να δημιουργήσουμε τις ευκαιρίες βελτίωσης της ζωής.

Στην προκειμένη περίπτωση, ο δρόμος της οικονομικής ανάπτυξης αποδίδει όταν είναι παράλληλος με το μονοπάτι της οικολογίας.